Bouwen in je voortuin: wat zijn de regels?

Een voortuin lijkt misschien een vrije ruimte waar je kunt doen wat je wilt, maar dat is het zeker niet. In veel gemeenten gelden strikte regels voor het bouwen in je voortuin. Of je nu een kleine berging, fietsenstalling of carport wilt plaatsen: zonder vergunning mag je hier niet zomaar mee beginnen. De reden? De voortuin bepaalt voor een groot deel hoe de straat eruitziet. Gemeenten willen die eenheid behouden, zodat er geen wildgroei ontstaat aan uiteenlopende bouwwerkjes.

Wat, mét een vergunning, wel en niet mag, verschilt per gemeente. De regels zijn te vinden in de welstandsnota, het bestemmingsplan en het omgevingsplan. De plannen en documenten kun je online inzien en geven exact aan waar gebouwd mag worden en hoe groot of hoog iets mag zijn. Zelfs het type dak of de gebruikte materialen kunnen een rol spelen in de beoordeling van je aanvraag. Als je een bouwwerk plaatst zonder vergunning, en bovendien in strijd zijn met deze regels, loop je het risico dat het later weer afgebroken moet worden.

Uitzondering is een bouwwerk niet hoger dan 1 meter en niet groter dan 2 m². Dit soort bouwwerken, bijvoorbeeld een hondenhok of een klein laag kasje, zijn wel vergunningsvrij. 

Erfafscheidingen

Voor de woning en langs zijtuinen geldt standaard een maximale hoogte van erfafscheidingen van 1 meter. Hierdoor kent Nederland over het algemeen een aantrekkelijk straatbeeld, zonder dichte schuttingen direct aan de straat en zicht op de voordeur. Gemeentes kunnen de regels sinds 2024 zelf aanpassen. De gemeente Haarlemmermeer heeft als eerste, en voorlopig enige gemeente bepaalt dat een hogere erfafscheiding langs een zijtuin hoger dan 1 meter mag zijn, mits deze bestaat uit te begroeiien open gaaswerk. 

Let op bestaande beplanting

Als je plannen hebt voor een bouwwerk in je voortuin, kijk dan niet alleen naar de stenen en het hout. Ook de aanwezige beplanting verdient aandacht. Een grote boom, een heg of een rij planten kan een rol spelen in je ontwerp. Soms is het verstandig om juist die natuurlijke elementen te behouden. Denk bijvoorbeeld aan de beschutting of privacy die een struik je biedt, of de esthetische waarde voor je woning.

Een veelgemaakte fout is dat men te snel alles weghaalt om ‘met een schone lei’ te beginnen. Maar het kan juist lonen om een groenblijvende struik te behouden, zeker als die een afscheiding vormt of als buffer tegen inkijk. In sommige gemeenten wordt zelfs meegewogen in de vergunningaanvraag hoe je omgaat met het bestaande groen. Door hier zorgvuldig mee om te gaan, toon je respect voor de omgeving én voor je buren.