Vanaf 1-1-2024 heeft u voor het verkrijgen van een Omgevingsvergunning voor een bouwproject te maken met de Omgevingswet, met o.a. het Besluit Bouwwerken Leefomgeving en het gemeentelijke Omgevingsplan. De Wabo, Bor, en het Bouwbesluit zijn overgegaan naar de verschillende besluiten en plannen.
U kunt een omgevingsvergunning voor uw bouwplan aanvragen bij het Omgevingsloket. Het is ook mogelijk via het Omgevingsloket een concept aanvraag in te dienen. Dat is vooral verstandig als u niet zeker weet of u de vergunning krijgt, bijvoorbeeld als een plan niet past in het Bestemmingsplan/Omgevingsplan. De leges van een conceptverzoek zijn minder hoog dan voor een aanvraag.
In omgevingsvergunning voor een bouwproject is een knip gemaakt tussen:
Een Omgevingsplanactiviteit gaat over het ruimtelijke deel van een plan. Voor Omgevingsplanactiviteiten zijn als uitzondering op de vergunnigsplicht de vergunningsvrije gevallen opgesomd in het Bbl (artikel 22.28 t/m 22.31) maar ook in de zogenaamde Bruidschat, artikel 22 van het gemeentelijke Omgevingsplan. (deze gevallen stonden vroeger in de Bor Bijlage II).
Voor Bouwactiviteiten (het bouwtechnische deel) is in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl) opgesomd waarvoor wél vergunning nodig is. (o.a. gebouwen hoger dan 5 meter, ondergrondse gebouwen, meerdere bouwlagen, dakterras, artikel 2.25 en 2.26 Bbl) met overigens ook weer uitzonderingen daarop (artikel 2.27). Een Bouwactiviteit betreft ook de bouwtechnische aspecten zoals geregeld was in het Bouwbesluit over veiligheid, gezondheid, duurzaamheid, bruikbaarheid en toegankelijkheid van een bouwwerk. Aan deze eisen moet elk bouwwerk sowieso voldoen, ook al is het vergunningsvrij.
Het kan zijn dat voor de Bouwactiviteit (en bouwtechnische eisen) géén vergunning nodig is, maar voor de Omgevingsplanactiviteit wel. Andersom is ook mogelijk. Daarnaast geldt voor een aantal gevallen een meldingsplicht (ipv vergunningsplicht) voor een Bouwactiviteit. Dit komt voort uit de Wet Kwaliteitsborging. Resultaat van deze knip is dat meer activiteiten ‘bouwtechnisch’ vergunningsvrij zijn geworden en er dus soms een meldingsplicht geldt.
Vergunningsplichtige Omgevingsplanactiviteiten zijn alle activiteiten die in het Omgevingsplan en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving niet genoemd staan als vergunningsvrij, of activiteiten die in strijd zijn met het Omgevingsplan. De aangevraagde activiteit wordt getoetst aan het Omgevingsplan (omgevingsplanregels) en het Bestemmingsplan. Ook wordt het plan getoetst aan de Welstandsnota of Nota Ruimtelijke Kwaliteit.
Als een bouwplan voldoet aan de regels van het Omgevingsplan/Bestemmingsplan en De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (of Commissie Omgevingskwaliteit of Welstandscommissie) akkoord is, moet de vergunning verleend worden! Als een plan niet past binnen de regels van het Omgevingsplan/Bestemmingsplan, is sprake van een Buitenplanse Omgevingsplanactiviteit, waarvoor een maatwerk afweging moet worden gemaakt. Dan is een gemeente minder gebonden en kunnen er redenen zijn om de vergunning te weigeren.
Voor Bouwactiviteiten is benoemd wanneer wél vergunning vereist is. Bouwactiviteiten zijn bijvoorbeeld altijd vergunningsplichtig als het gaat om een gebouw of ander bouwwerk dat hoger is dan 5 meter een tweede woonlaag heeft, een balkons of terras heeft en bij een nieuwbouwwoning. (artikel 2.25 en 2.26 Bbl). In 2.27 Bbl staan dan wel weer een aantal uitzonderingen op de vergunningsplicht voor de bouwactiviteit, zoals een dakkapel of zonnepanelen (boven de 5 meter).
In artikel 2.27 komt ook de Wet Kwaliteitsborging om de hoek kijken. Indien het project valt in Gevolgklasse 1, is alleen een melding nodig voor de bouwactiviteit en doet de Kwaliteitsborger de hele bouwtechnische toetsing en begeleiding. Of er een vergunning Omgevingsplanactiviteit nodig is, staat daar los van.
De procedure om tot een Omgevingsvergunning te komen is normaal gesproken volgens de reguliere procedure. De gemeente besluit binnen 8 weken, met een eventuele verlenging van 6 weken. Daarna ligt een vergunning 6 weken ter inzage. Het is raadzaam pas na deze 6 weken te starten met de bouw, maar het is niet verboden. Omwonenden kunnen bezwaar maken bij de gemeente, en daarna in beroep bij de Rechtbank en hoger beroep bij de Raad van State.
Als sprake is van een Buitenplanse Omgevingsplanactiviteit (BOPA) is de procedure mogelijk langer. De gemeente beslist zelf of het volgens de reguliere procedure kan of dat de uitgebreide procedure (met een ontwerp besluit een een vaststellingsbesluit) nodig is.
De in artikel 2.29 Bbl genoemde vergunningsvrije omgevingsplanactiviteiten vallen ook binnen de groep bouwtechnisch vergunningsvrije activiteiten. Ook de vergunningsvrije gevallen genoemd in het Omgevingsplan artikel 22.27 en 22.36 zijn bouwtechnisch vergunningsvrij. (dit geldt niet voor monumenten en beschermde gezichten). Dit is de categorie vergunningsvrije bouwwerken die voorheen in artikel 2 van Bor Bijlage II stond. Zie vergunningsvrij bouwen.
Let op: Artikel 2.29 is maar zeer beperkt van toepassing in Beschermde Dorps- en Stadsgezichten. Het aanpassen van een Monument is, met uitzondering van gewoon onderhoud waarbij niets wijzigt, altijd een vergunningsplichtige omgevingsplanactiviteit. Dit staat in het Besluit bouwwerken leefomgeving en ook het Omgevingsplan.
TOT 1-1-2024 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) van kracht. Vergunningen die vóór 1-1-2024 digitaal zijn aangevraagd via het omgevingsloket lopen nog via het OLO. Nieuwe vergunningen kunnen alleen via het DSO worden aangevraagd.
Let op: het kan zijn dat u naast een gemeentelijke omgevingsvergunning voor bouwen óók een vergunning nodig heeft van het Waterschap. Om dit voor te bereiden kunt u contact opnemen met het betreffende waterschap. Zie hier een overzicht van alle waterschappen. Ga vervolgens naar de website van het waterschap en kijk in de viewer of er sprake is van een waterkering. Deze waterkering komt u ook tegen als u de vergunningcheck doorloopt. Bekijk de waterschapsverordening waar voorwaarden en regels in staan voor bouwen. De vergunning kunt u aanvragen via het Omgevingsloket, als activiteit ‘Bouwen’ van het waterschap.
De Atlas leefomgeving is een interactieve kaart met informatie over: Bodem, Asbest, Leefbaarheid, Geluid, Veiligheid, Gezondheid en Cultureel Erfgoed.