Omgevingswet

Jaren is er gewerkt aan één nieuwe overkoepelende wet, de Omgevingswet. Alle wetten en regels met betrekking tot de leefomgeving vallen per 1-1-2024 onder de Omgevingswet. Aan de wet hangen zogenaamde Maatregelen van Bestuur (Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL), Omgevingsbesluit (OB), Besluit Activiteiten Leefomgeving (BAL) en Besluit Kwaliteit Leefomgeving (BKL) met veel gedetailleerde regels, waardoor het geheel nog steeds best een zoekplaatje is.

De regels in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (Bbl) zijn voor particulieren, bouwers en architecten de belangrijkste. In het Bbl staat het voormalige Bouwbesluit, maar zijn ook veel onderdelen van de Bor Bijlage II (vergunningsvrij bouwen) overgenomen. Daarnaast is het gemeentelijke Omgevingsplan een belangrijke bron van informatie en regels. In het Omgevingsplan is een deel van de regels uit de Bor terecht gekomen. Deze regels, de zogenaamde Bruidsschat, kan de gemeente zelf aanpassen. In artikel 22 van het gemeentelijke Omgevingsplan staan nu de regels voor vergunningsvrije bijbehorende bouwwerken die voorheen in de Bor stonden.

Met de Omgevingswet is een zgn Knip gekomen in het vergunningstelsel voor bouwen. Er is sprake van een vergunning voor bouwtechnische aspecten en een vergunning voor ruimtelijke aspecten. Ten slotte is er de Wet Kwaliteitsborging die het vergunningenstelsel voor het bouwtechnische regelt.

Het motto van de Omgevingswet was: “Eenvoudig Beter”. Doordat alles onder één wet valt, en alle regels op één plek digitaal beschikbaar zijn, zou bouwen en ontwikkelen makkelijker en sneller kunnen. Participatie is een ander belangrijke uitgangspunt van de Omgevingswet. De bedoeling is om vooral van te voren goed af te stemmen met de omgeving, zodat de formele procedure sneller verloopt. De tijd zal het leren of de Omgevingswet haar beloftes waar maakt.

Wettekst Omgevingswet

Direct naar:

Wet Kwaliteitsborging

Gelijktijdig met de Omgevingswet is ook de Wet Kwaliteitsborging ingevoerd. Hierin staat dat sommige projecten -bouwtechnisch- niet meer door de gemeente worden getoetst en gemonitord maar door een Kwaliteitsborger. In plaats van een vergunningplicht (voor de activiteit bouwen) is er een meldingsplicht. Voorlopig geldt dit voor eenvoudige nieuwbouwplannen, Gevolgklasse 1, zoals grondgebonden woningen. De verwijzing naar de Wet Kwaliteitsborging staat o.a. in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving art. 2.17.

Participatie

Onder de Omgevingswet is participatie met de omgeving een belangrijke pijler. De gemeente vraagt altijd hoe het overleg met omwonenden is gegaan. Voor grote plannen kan het verplicht gesteld worden. Dit is niet nieuw want de afgelopen decennia is participatie met de omgeving al steeds belangrijker geworden. ‘Werken in de geest van de Omgevingswet’ heeft geleid tot overlegstructuren zoals initiavenplatforms, omgevingstafels en participatiebeleid.

Omgevingsplan

Het gemeentelijke Omgevingsplan vervangt uiteindelijk alle losse gemeentelijke bestemmingsplannen. In het Omgevingsplan komen ook andere regels met betrekking tot de fysieke leefomgeving. Denk daarbij aan regels mbt het kappen van bomen of terrasregels die nu o.a. in de APV staan. Na invoering op 1-1-2024 volgt een overgangsperiode van 7 jaar, waarbinnen gemeentes de tijd hebben van het Tijdelijke Omgevingsplan naar een definitief Omgevingsplan te gaan en alles rond de Omgevingswet goed door te voeren. Voorlopig gelden nog de bestemmingsplannen peer wijk of buurt en de losse beleidsregels zoals de APV.

Vergunningsvrij bouwen onder de Omgevingswet

Veel van de landelijke regels voor vergunningsvrij bouwen (Bor Bijlage II) blijven zoals die zijn: bijvoorbeeld dakkapellen in het achterdakvlak, zonnepanelen en veranderingen van een achterpui.
Nieuw is de knip: Er is sprake van een vergunningsvrije bouwactivtiteit en een
vergunningsvrije omgevingsplanactiviteit. Het kan zijn dat voor één van de twee, of voor beiden, een vergunning nodig is. Vergunningsvrije bouwactiviteiten staan in artikelen 2.25 t/m 2.27 van het Besluit Bouwwerken Leefomgeving. Vergunningsvrije omgevingsplanactiviteiten staan voor een deel in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (artikelen 2.28 t/m 2.31) en voor een deel (o.a. bijbehorende bouwwerken) in het gemeentelijke Omgevingsplan. Kijk dus voor vergunningsvrij bouwen van een bijbehorend bouwwerk niet in het BBL maar in het Omgevingsplan van uw gemeente.

Zie in deze handige transponeringstabellen waar de verschillende regels uit de Bor Bijlage II in de Omgevingswet terechtkomen.

Vergunningscheck

De bedoeling is dat alle regels, (Landelijk, Gemeentelijk, Provinciaal en van het Waterschap) in één centrale vergunningcheck terecht komen, via het landelijke Omgevingsloket. Voorlopig geeft de Vergunningscheck vaak geen duidelijke uitkomst maar wel een stappenplan of met wie contact moet worden opgenomen.