monumenten

Monumenten

Monumenten hebben bijzondere historische en architectonische waarde en zijn daarom meer dan andere gebouwen het beschermen en behouden waard. Deze bescherming is geregeld in de Omgevingswet.

Let op: Per 1-1-2025 is gewoon onderhoud (zonder wijzigingen vormgeving, materiaal en profilering) vwb de omgevingsplan activiteit niet meer vergunningsplichtig. Neem bij activiteiten bij, aan of in een momument altijd contact op met de gemeente! Het kan namelijk zijn dat er alsnog sprake is van een monumenten activiteit. Dit is opgenomen in de gemeentelijke monumenten verordening. Als het een rijksmonument betreft kan er sprake zijn van een rijksmonumentenactiviteit. Zie hiervoor artikel 13.11 van het Besluit Activiteiten Leefomgeving.

Er zijn drie type monumenten:

Gemeentelijke-, Provinciale-  en Rijksmonumenten. Voor alle monumenten kunt u in eerste instantie terecht bij de gemeente. Bij ingrijpende veranderingen van Rijksmonumenten zal de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ook kunnen worden ingeschakeld.

Iets wijzigen aan, in of bij een monument vraagt altijd om maatwerk. Het is daarom belangrijk hierover in overleg te gaan met de gemeente. Dan kijkt u samen met een specialist wat mogelijk is. Het is ook raadszaam uw plannen samen met een gespecialiseerd restauratiearchitect vorm te geven.

Uiteraard is het niet toegestaan zonder vergunning een monument te slopen.

Monumenten en vergunningsvrij bouwen

Het wijzigen van een monument is dus meestal niet vergunningsvrij.

Wel vergunningsvrij is:

• Gewoon onderhoud, waarbij vormgeving, detaillering en profilering niet wijzigen (sinds 2025 weer ingevoerd). Bij grootschalige vervanging van bouwmaterialen is geen sprake van gewoon onderhoud, maar van restauratie. Daar is wel een vergunning voor nodig.
• Inpandige wijzigingen van onderdelen zonder monumentale waarde zijn mogelijk vergunningsvrij te verwijderen of te wijzigen. Bijvoorbeeld het wijzigen van recente toevoegingen. Overleg dit wel altijd met de gemeente!
• Vergunningsvrije activiteiten, aan niet-monumentale gebouwdelen en bij een monument (m.u.v bijbehorende bouwwerken)
• Overleg altijd met de gemeente voordat u iets gaan wijzigen aan uw monument! En bekijk de gemeentelijke erfgoedverordening, waar ook regels zijn opgenomen over archeologie.