monumenten

Monumenten

Monumenten hebben bijzondere historische en architectonische waarde en zijn daarom meer dan andere gebouwen het beschermen en behouden waard. Deze bescherming is geregeld in de Omgevingswet.

Let op: 1-1-2024 gaat de Omgevingswet in. Deze site is daarom in transitie.

Er zijn drie type monumenten:

Gemeentelijke-, Provinciale-  en Rijksmonumenten. Voor alle monumenten kunt u in eerste instantie terecht bij de gemeente. Bij ingrijpende veranderingen van Rijksmonumenten zal de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ook kunnen worden ingeschakeld.

Monumenten en de Wabo

In de Wabo is geregeld dat er altijd een vergunning nodig is voor het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van een Rijksmonument. (art. 2.1 lid f). In de regels voor vergunningsvrij bouwen is hier weer een enkele uitzondering op gemaakt, namelijk als het gaat om onderhoudwerkzaamheden. Op een aanvraag voor het wijzigen van een Rijksmonument is in principe de uitgebreide procedure van toepassing.

Voor gemeentelijke en provinciale monumenten geldt dat in een plaatselijke verordening (van de gemeente of provincie) is bepaald of een vergunning vereist is voor het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van een monument. Dit staat in de Wabo art. 2.2 lid 1. Men kan ervan uitgaan dat hier een en ander over is opgenomen, en dat alleen onderhoud e.d. vergunningsvrij is.

Uiteraard is het niet toegestaan zonder vergunning een monument te slopen. Via de Monumentenwet krijgen Rijkmonumenten extra sloopbescherming, maar ook gemeentelijke en provinciale monumenten zijn redelijk goed beschermd tegen sloop.

Monumenten en vergunningsvrij bouwen

Het wijzigen van een monument is dus meestal niet vergunningsvrij.

Wel vergunningsvrij is:

• Gewoon onderhoud, waarbij vormgeving, detaillering en profilering niet wijzigen. Bij grootschalige vervanging van bouwmaterialen is geen sprake van gewoon onderhoud, maar van restauratie. Daar is wel een vergunning voor nodig.
• Bovendien: bij Rijksmonumenten alleen vergunningsvrij als ook de kleur en het materiaal niet wijzigt!
• Inpandige wijzigingen van onderdelen zonder monumentale waarde. Hier wordt met name bedoeld het wijzigen van recente toevoegingen. (bijvoorbeeld verwijderen van een systeemplafond of gipsplaat)
• Vergunningsvrije activiteiten, m.u.v bijbehorende bouwwerken, aan niet-monumentale onderdelen en bij een monument.
• Overleg altijd met de gemeente voordat u iets gaan wijzigen aan uw monument! Er is namelijk altijd ook nog een gemeentelijke monumentenverordening.