Wat mag ik vergunningsvrij bouwen?

Let op: 1-1-2024 gaat de Omgevingswet in. Deze site is daarom in transitie.

Vanaf 1-1-2024 kan een plan vergunningsvrij zijn als Bouwactiviteit of als Omgevingsplanactiviteit. Onderstaande gevallen zijn net als vóór de invoering van de Omgevingswet voor beiden vergunningsvrij. Voor veel van deze standaard situaties verandert er dus (voorlopig) vrijwel niets. Voorlopig, omdat gemeentes nu kunnen bepalen hoeveel bijbehorende bouwwerken ze willen toelaten. Kijk daarvoor in het Omgevingsplan (artikel 22.36), of doe de omgevingscheck om hier achter te komen.

Let op, u moet bij vergunningsvrij bouwen nog steeds voldoen aan bouwtechnische regels. Voorheen stonden die in het Bouwbesluit. Vanaf nu staan deze in het Bbl.

Vraag 1: Waar mag ik vergunningsvrij bouwen?

• Bijbehorende bouwwerken: in het zogenaamde achtererfgebied. Voor de bepaling daarvan is dit filmpje nuttig om eens te bekijken. Als het achtererfgebied direct grenst aan het openbaar toegankelijk gebied, bijvoorbeeld bij een eindwoning, dan moet een bijbehorend bouwwerk daar 1 meter vanaf staan. Bijbehorende bouwwerken bij een recreatiewoning of een woonwagen zijn niet vergunningsvrij. Als een deel van uw erf een andere bestemming heeft, bijvoorbeeld Natuur of Agrarisch, dan is dat geen onderdeel van het achtererfgebied. Zie ook Aanbouw en Bijgebouw
• Dakkapellen: in het achterdakvlak en het niet naar openbaar gebied gekeerde zijdakvlak (muv monumenten), niet bij recreatiewoningen en woonwagens.
• Zonnepanelen en dakramen: op alle dakvlakken, tenzij het gaat om een beschermd stads- of dorpsgezicht of een monument
• Schuttingen: in het gebied achter de voorgevellijn, voor zover tussen de 1 en 2 meter hoog. (tot 1 meter hoog zijn erfafscheidingen op het hele erf vergunningsvrij)
• Meubilair en speeltoestellen: op het erf behorende bij de woning

Vraag 2: Hoeveel mag ik vergunningsvrij bouwen?

• Bijbehorende bouwwerken (aanbouw en bijgebouw):
  • Bepaal het bebouwingsgebied: het achtererfgebied + grond onder bebouwing, minus het oorspronkelijke hoofdgebouw. Het is belangrijk dit goed te bepalen!
  • Dit oppervlak mag u maximaal, vergunningsvrij, bijbouwen:
    • bebouwingsgebied kleiner of gelijk aan 100 m²: 50 % van het bebouwingsgebied;
    • bebouwingsgebied groter dan 100 m² en kleiner of gelijk aan 300 m2: 50 m² plus 20% van het deel van het bebouwings-gebied dat groter is dan 100 m²;
    • bebouwingsgebied groter dan 300 m² 90 m² plus 10% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 300 m², tot een maximum van 150 m²;
    • Als er al gebouwen zijn bijgebouwd, t.o.v. het oorspronkelijke hoofdgebouw, dan telt het oppervlak daarvan al mee in de berekening!
    • Bij twijfel over het achtererfgebied en het bebouwings: overleg even met uw gemeente

    Vraag 3: Wat en hoe hoog mag ik bouwen?
    

    • Buiten de zone van 4 meter afstand tot het hoofdgebouw mag een bijbehorend bouwwerk alleen een ondergeschikte functie hebben, zoals een berging of garage. Dus geen slaapkamer of werkkamer!
    • Een mantelzorgwoning mag wel buiten de 4-meter zone vanaf het hoofdgebouw komen
    • De maximale hoogte van een bijbehorend bouwwerk, zoals een aanbouw, is in de zone van 4 meter vanaf het hoofdgebouw de eerste bouwlaag + 30 cm, tot een maximum van 5 meter (en niet hoger dan het hoofdgebouw).
    • Voor de hoogte van een bijbehorend bouwwerk geldt een formule:  daknokhoogte (m) = (afstand tot de perceelsgrens (m) x 0,47) + 3 meter. Zie Bijgebouw

    Vraag 4: wat mag ik niet vergunningsvrij bouwen:

    • Bij of aan een recreatiewoning of woonwagen
    • Een verblijfsruimte op een tweede laag
    • Een dakterras of balkon
    • In een beschermd stads- of dorpsgezicht (beperkt) en bij of aan een monument

     

    

    Goed om te weten:

    • Vergunningsvrij is niet regelvrij (technische bouwregels gelden altijd!)
    • Regels voor bijbehorende bouwwerken zijn niet landelijk maar gemeentelijk. Check artikel 22.36 van het Omgevingsplan om dit zeker te weten.
    • Bij of aan monumenten zijn de mogelijkheden voor vergunningsvrij beperkt
    • In een beschermd dorps- of stadsgezicht zijn alleen werkzaamheden aan de achterkant eventueel vergunningsvrij
    • Overleg altijd van te voren met uw buren (dat zou u toch ook op prijs stellen)

    Niet vergunningsvrij? Vraag een Omgevingsvergunning aan!

    U betaalt leges (kosten vergunning) en kan niet meteen beginnen, maar dat wil niet zeggen dat uw plan onmogelijk is. Een omgevingsvergunning voor een Omgevingsplanactiviteit (OPA) heeft u binnen 8 weken en mogelijk sneller!