Wat mag ik vergunningsvrij bouwen?

Vier vragen over vergunningsvrij bouwen:

Vraag 1: Valt het onder de regels voor vergunningsvrij bouwen?

Aanbouwen zoals een serre of garage
Bijgebouwen zoals een buitenkeuken, schuurtje of tuinhuisje;
Verbouwingen;
Aanpassingen aan de gevel;
Dakkapellen en dakramen;
Zonnepanelen;
Schuttingen en tuinhekken;
Schotelantennes
Speeltoestellen en vlaggenmasten
Erfafscheidingen zoals hekken en schuttingen
Niet: een extra woning, tenzij het om een mantelzorgwoning gaat

Vraag 2: Waar mag ik vergunningsvrij bouwen?

In het achtererfgebied, bij een woning / hoofdgebouw (én 1 m vanaf openbaar toegankelijk gebied)
Op een achterdakvlak of zijdakvlak, maar niet op een dakvlak gekeerd naar openbaar gebied
Niet bij recreatiewoningen en woonwagens: aan- en bijgebouwen en dakkapellen (tenzij het bestemmingsplan dit wel toelaat)
Niet of zeer beperkt bij monumenten
Beperkt in beschermd dorps- en stadsgezichten
Niet in natuurgebieden, weilanden e.d.
Bij twijfel over het achtererfgebied: overleg even met uw gemeente
Zie ook: Handige filmpjes bepalen achtererfgebied

Vraag 3 (voor aanbouw en bijgebouw): Wat is mijn achtererfgebied?

Dit is: ‘het erf achter de lijn die het hoofdgebouw doorkruist op 1 m achter de voorkant en van daaruit evenwijdig loopt met het aangrenzend openbaar toegankelijk gebied, zonder het hoofdgebouw opnieuw te doorkruisen of in het erf achter het hoofdgebouw te komen’

Achtertuinen, achter de woning
Zijtuinen, vanaf 1 meter achter de voorgevel (parallel aan de weg)
Niet: zijtuinen die grenzen aan het openbaar toegankelijk gebied (bij een hoekwoning)
Een aanliggend weiland of natuurgebied o.i.d. hoort niet bij het achtererfgebied
Handige filmpjes bepalen achtererfgebied

Vraag 4: Hoeveel m² (aanbouw of bijgebouw) is vergunningsvrij?

Het bebouwingsgebied is het achtererfgebied + grond onder bebouwing, minus het oorspronkelijke hoofdgebouw. Is dat:
- kleiner of gelijk aan 100 m²: 50 % van het bebouwingsgebied;
- groter dan 100 m² en kleiner of gelijk aan 300 m2: 50 m² plus 20% van het deel van het bebouwings-gebied dat groter is dan 100 m²;
- groter dan 300 m² 90 m² plus 10% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 300 m², tot een maximum van 150 m²;
Als er al gebouwen zijn bijgebouwd, t.o.v. het oorspronkelijke hoofdgebouw, dan telt het oppervlak daarvan al mee in de berekening!

Goed om te weten:

Regels voor vergunningsvrij bouwen gelden in het hele land
Vergunningsvrij is niet regelvrij (het Bouwbesluit geldt)
Bij of aan monumenten zijn de mogelijkheden voor vergunningsvrij beperkt
In een beschermd dorps- of stadsgezicht zijn alleen werkzaamheden aan de achterkant vergunningsvrij
Bijgebouwen en aanbouwen bij recreatiewoningen zijn niet vergunningsvrij
Alle regels staan in Bor (besluit omgevingsrecht) Bijlage II
Begin bij aanbouwen of bijgebouwen met het bepalen van het achtererfgebied
Overleg altijd van te voren met uw buren (dat zou u toch ook op prijs stellen)

Door bestemmingsplan meer vergunningvrij!

Het bestemmingsplan maakt in sommige gevallen meer mogelijk dan alleen de standaard landelijke regels voor vergunningsvrij bouwen. In dat geval kan het zijn dat u toch geen vergunning hoeft aan te vragen, ook al valt het bouwplan niet binnen de standaard regels voor vergunningsvrij bouwen. Het gaat o.a. om (grotere) bijgebouwen en aanbouwen, een silo bij een boerderij of een dakkapel in het voordakvlak. De wet maakt hier een rare kronkel, voor de zekerheid kunt u het beste toch even met uw gemeente contact opnemen als u merkt dat er in het bestemmingsplan meer bouwmogelijkheden zijn dan in de regels voor een aanbouw en/of bijgebouw.

Onder deze regeling vallen o.a.:

Bijbehorende bouwwerken groter en tot 5 meter hoog. Als het bestemmingsplan meer oppervlak toelaat (dan de 50 % voor kleine tuinen en iets meer in grote tuinen) dan is dit voor zover in het bestemmingsplan toegestaan (toch) vergunningsvrij
Dakkapellen aan de voorzijde, op woonwagens en recreatiewoningen, mits er geen welstandstoets geldt is voor dit gebied
zie artikel Bor Bijlage II (art. 3)

Niet vergunningsvrij? Vraag een Omgevingsvergunning aan!

U betaalt leges (kosten vergunning) en kan niet meteen beginnen, maar dat wil niet zeggen dat uw plan onmogelijk is. Een Wabo omgevingsvergunning heeft binnen 8 weken en mogelijk sneller! Check wel eerst het bestemmingsplan!